Praten over zelfdoding? Hoe doe je dat?
Niet alleen jij als naaste maar ook alle overige gezinsleden worden getroffen wanneer iemand in je gezin aan zelfdoding denkt. Open en verbindend communiceren kan bijdragen aan de draagkracht van het hele gezin en dus ook aan een betere ondersteuning voor het suïcidale gezinslid. Een veel gehanteerde methode is verbindend communiceren.

Praten met het gezinslid dat aan zelfdoding denkt
Praten met je gezinslid over zijn of haar zelfdodingsgedachten is moeilijk omdat:
het niet prettig en akelig is om deze gedachten te aanhoren
je niet weet welke woorden te gebruiken
je bang bent om het erger te maken
het gezinslid er niet over wil praten
Erover praten is van belang omdat:
je zicht krijgt op de ernst van de situatie
je je gezinslid beter begrijpt
je je gezinslid ondersteunt
Praat er open over
Mensen zijn vaak ongerust dat praten over zelfdoding iemand op gedachten kan brengen.
Maar praten over zelfdoding zet niet aan tot zelfdoding. Je kan er dus open over praten.
Bijvoorbeeld:
“Als je zegt dat je er beter niet meer zou zijn, wil dit dan zeggen dat je aan zelfdoding denkt?”
“Je zei dat het leven voor jou niet meer moet, denk je dan ook aan zelfmoord?”
Als je dit te moeilijk vindt, kan je ook zeggen:
“Als je zegt dat je er beter niet meer zou zijn, wil dat zeggen dat je dood wil zijn?”
“Je zei dat het leven voor jou niet meer moet, bedoel je dan dat je niet meer wil leven?”
Laat je eigen emoties toe
Indien je suïcidaal gezinslid hierop ‘ja’ antwoord, kan dit hard aankomen. Besef dat onder deze gedachten een sterk gevoel van pijn zit dat ondraaglijk en onoplosbaar aanvoelt. Neem rustig je tijd om dit te verwerken. Je mag verdrietig, bang, boos,… zijn.
Bespreek de oorzaak
Probeer te bespreken waar deze pijn vandaan komt. Dit kan zijn omdat je gezinslid zich onbegrepen, minderwaardig, depressief voelt, het gevoel heeft geen goed leven te leiden, het gevoel heeft tekort te schieten of te falen. Aanhoor deze redenen zonder te oordelen of tegenargumenten te geven. Op deze manier voelt het suïcidale gezinslid zich begrepen en ervaart hij of zij de openheid om hierover te blijven praten en te ontdekken wat hem of haar kan helpen.
Je kan het gezinslid dat aan zelfdoding denkt zeker doorverwijzen naar de website en andere hulplijnen van Zelfmoord1813.

Praten over zelfdodingsgedachten met de overige gezinsleden
Wat vertel je tegen wie en welke woorden gebruik je best wel of niet? Praten over de zelfdodingsgedachten van een gezinslid is vaak moeilijk omdat:
je andere gezinsleden wil ontzien
je beloofd hebt om het geheim te houden
je niet weet welke woorden te gebruiken
de andere gezinsleden er niet voor open staan
Toch is erover praten belangrijk omdat:
je op deze manier andere gezinsleden informeert, vaak hebben ze toch al iets door (ook jongere kinderen!)
jij en de anderen er zelf niet alleen mee blijven zitten
je samen kan nadenken hoe je met de zelfdodingsgedachten kan omgaan
je elkaar kan steunen
Hoe erover praten?
Je mag het woord zelfdoding, zelfmoord of suïcide gebruiken.
Je kan uitleggen dat de gedachten aan zelfmoord ontstaan omdat iemand te veel (emotionele) pijn ervaart. Iemand die aan zelfdoding denkt wil vooral dat deze pijn stopt.
Luister naar de ander.
Benoem de gevoelens van jezelf en de anderen en bespreek waar deze vandaan komen.
Erken de impact en inspanning van de andere gezinsleden.
Ga er niet vanuit dat je problemen van de anderen gezinsleden kan oplossen. De beste steun die je kan bieden is naar elkaar luisteren en de gevoelens van de anderen erkennen.
Je kan bespreken hoe je een veilige omgeving kan maken voor de suïcidale persoon, maar houd rekening met de draagkracht van de ander.
Overloop wie in de familie of vriendenkring mee kan ondersteunen.
Probeer gewoontes en structuren te behouden (hobby’s, huiswerk, eten op het gebruikelijke uur, etc.).
Wees je bewust dat iedereen op een andere manier met spanning en stress omgaat. De gevoelens en de noden kunnen sterk verschillen. Neem de tijd om naar elkaar te luisteren. Erken de gevoelens en noden van de ander.
Oefeningen en houvast
Er zijn heel wat oefeningen en structuren die je kunnen helpen om over je situatie te praten.

Gevoelens voelen, benoemen en begrijpen helpen om jezelf uit te drukken én de ander te begrijpen. Lees hier hoe.

Verbindend praten begint met het benoemen van je gevoelens en behoeften. Laat je verder helpen met dit overzicht!
